Czym jest niedoczynność tarczycy?
Niedoczynność tarczycy jest zaburzeniem, w którym gruczoł tarczycy produkuje mniej hormonów (T3 i T4), niż wynosi zapotrzebowanie organizmu. Przy normalnym funkcjonowaniu tarczycy hormony te w systemie sprzężenia zwrotnego powodują zablokowanie uwalniania TSH przez przysadkę mózgową (hormonu odpowiedzialnego za pobudzenie pracy tarczycy).
Przyczyny powstawania niedoczynności tarczycy:
- pierwotne – dotyczy to bezpośrednich schorzeń gruczołu tarczowego; powstaje na skutek uszkodzenia, nieprawidłowego rozwoju komórek lub zaburzenia funkcji.
- wtórne – sama tarczyca nie jest uszkodzona, problemy z wydzielaniem hormonów wynikają z czynników zewnętrznych. Główną przyczyną wtórnej niedoczynności tarczycy są zaburzenia funkcjonowania przysadki mózgowej, która stanowi główny ośrodek regulujący pracę tarczycy.
Objawy niedoczynności tarczycy
Objawy niedoczynności tarczycy lub ich nasilenie zależy od stężenia hormonów oraz długości trwania choroby. W początkowym stadium choroby symptomy mogą być bardzo subtelne.
Pierwszy etap niedoczynności tarczycy przyjmuje często postać subkliniczną czyli utajoną. Widoczne są wtedy jedynie niewielkie odchylenia w wynikach badań hormonalnych, co nie wywołuje zmian w samopoczuciu pacjenta.
Wczesne objawy niedoczynności tarczycy – na co warto zwrócić uwagę:
- poczucie zmęczenia
- uczucie chłodu (obejmujące głównie dłonie i stopy)
- niewielkie obniżenie nastroju
Rozwój niedoczynności tarczycy wiąże się z wystąpieniem objawów dotykających inne narządy.
Inne objawy niedoczynności tarczycy, które mogą wystąpić w późniejszym etapie rozwoju choroby:
- Zmiany w budowie skóry – skóra jest szorstka, łuszcząca się, ciemniejsza szczególnie na łokciach i kolanach
- Włosy – z tendencją do wypadania
- Paznokcie – słabe i łamliwe
- Zaparcia spowodowane zwolnieniem perystaltyki przewodu pokarmowego
- Spowolnienie akcji serca (bradykardia), co skutkuje większym zmęczeniem i osłabieniem tolerancji na wysiłek fizyczny
- Spowolnienie przemiany materii, które w dużej mierze wywołuje pogorszenie parametrów gospodarki lipidowej (m.in. wzrost cholesterolu) oraz częstokroć prowadzi do zwiększenia masy ciała
- Zatrzymywanie wody w organizmie, co przyczynia się również do zwiększenia masy ciała
- “Obrzęk śluzowaty” spowodowany nagromadzeniem wody w obrębie tkanki podskórnej. W początkowych fazach obrzęk dotyczy głównie twarzy oraz powiek, a w późniejszych stawy, okolice dłoni oraz jamy ciała (opłucna, otrzewna, osierdzie)
- Zły wpływ na funkcjonowanie układu rozrodczego. Przyczynia się do zmniejszenia libido, dysfunkcji seksualnych, a u kobiet do zaburzeń cyklu menstruacyjnego i owulacji
- Obfite miesiączki
- Możliwość rozwinięcia się zaburzeń psychicznych tj. obniżenie nastroju, stany depresyjne, problemy z kontrolą emocji
- Senność
- Zaburzenia pamięci i koncentracji
- Spowolnienie ruchów i mowy
