Zaparcia – objawy, leczenie, dieta

Zaparcia są problemem współczesnej cywilizacji. Siedzący tryb życia, praca za biurkiem, jedzenie w biegu, brak aktywności fizycznej, nieodpowiednia dieta wszystko to przyczynia się do wystąpienia problemu. Ważne jest jednak, aby nie bagatelizować dysfunkcji jelit ponieważ może ona prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych.

Czym są zaparcia?

Zaparcia są zaburzeniem cyklu regularnych wypróżnień (mniej niż 3 tygodniowo) lub z wystąpieniem twardego stolca, co skutkuje wysiłkiem podczas wydalania, uczuciem niepełnego wypróżnienia lub uszkodzeniem błony śluzowej odbytu.

Dodatkowo zaparciom mogą towarzyszyć takie objawy jak: uczucie ciężaru w brzuchu, wzdęcia, bóle głowy, nudności.

Chorobami, którym często towarzyszą zaparcia są:

• choroby nowotworowe
• depresja
• zaburzenia wodno elektrolitowe
• hemoroidy
• zaburzenia nerwicowe
• niedoczynność tarczycy
• uchyłki jelita grubego
• gorączka
• zaburzenia snu
• porażenia kończyn
• stwardnienie rozsiane
• zapalenie okrężnicy

Zaparcia występujące po zastosowaniu pewnych środków farmakologicznych (zaparcia polekowe):

• środki przeciw depresyjne, uspokajające
• środki przeciwbólowe, opioidy (morfina, tramal)
• radioterapia i chemioterapia
• leki moczopędne
• leki przeciw gorączkowe
• leki stosowane przy chorobie Parkinsona

Dlaczego tak istotne jest zapobieganie zaparciom?

Zaparcia oprócz dużego dyskomfortu, nieleczone mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Zalegające w końcowym odcinku jelita grubego masy kałowe powodują wystąpienie nieprzyjemnych skutków. Jednym z powikłań może być pojawienie się stanu zapalnego i uszkodzenie okolic odbytu, wystąpienie guzków krwawniczych oraz zaburzenia napięcia ściany odbytnicy. Stan ten może doprowadzić do powstania uchyłków, krwawień, niedrożności jelit poprzez jego zaczopowanie, co skutkuje wystąpieniem niekorzystnej zmiany mikroflory jelit. Kłopoty z wypróżnianiem mają również psychologiczny aspekt, który powoduje narastanie problemu poprzez strach przed bólem i dyskomfortem podczas wydalania, co prowadzi do rezygnacji z załatwiania potrzeb fizjologicznych.

Co więc robić w przypadku wystąpienia zaparć?

• Pamiętaj o tym aby wypijać od 2 do 2,5 l wody dziennie
• Spożywaj od 4 do 5 posiłków dziennie, najlepiej w równych odstępach czasu (co 3-4 godziny)
• Śniadanie poprzedź szklanką przegotowanej wody np. z dodatkiem soku z cytryny lub fermentowanego produktu mlecznego np. kefir, albo naparu z suszonych śliwek. Możesz również zastosować kisiel z siemienia lnianego, który powstaje po zalaniu siemienia lnianego wrzątkiem.
• Zadbaj, aby Twoja dieta była bogatoresztkowa i dostarczała duże ilości błonnika, który odpowiada za regulację pracy jelit (podczas występowania zaparć ilość błonnika powinna wynosić minimum 35 g, w stanach zaostrzenia ilość ta może sięgać aż 60 g)
• Spożywaj duże ilości warzyw, przynajmniej 0,5 kg dziennie (sałatki, surówki, zupy warzywne, koktajle). Pamiętaj o warzywach kiszonych tj. kapusta kiszona, ogórki ponieważ wpływają one pozytywnie na mikroflorę jelit.
• Spożywaj również owoce, najlepiej w całości ponieważ właśnie owoce ze skórką dostarczają najwięcej błonnika.
• Wprowadzając większe ilości błonnika należy jednak pamiętać, aby robić to stopniowo jeśli spożywaliśmy go wcześniej w małej ilości. Zastosuj wcześniej dietę z gotowanych lub/i przetartych warzyw i owoców.

• Zastosuj w swojej diecie fermentowane produkty mleczne tj. kefir, jogurt, maślanka ponieważ są one źródłem bakterii probiotycznych wspomagających pracę jelit.
• W przypadku produktów zbożowych wybieraj produkty pełnoziarniste np. pieczywo razowe, kasze grube, ryż brązowy, makaron pełnoziarnisty
• Używaj w swojej diecie pestki i nasiona np. orzechy włoskie, migdały, nasiona słonecznika, pestki dyni, są one doskonałym źródłem błonnika.
• Uwzględnij w swoim jadłospisie oleje roślinne, które przyspieszają pasaż treści pokarmowej w jelicie (np. oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, olej rzepakowy, olej lniany)
• Ogranicz spożycie produktów wysokoprzetworzonych, mają one w swoim składzie małą ilość błonnika, są ubogie w witaminy i składniki mineralne, przyczyniają się do spowolnienia pasażu jelitowego.
• Ogranicz spożycie cukrów prostych, w które obfitują słodycze, lody, wyroby cukiernicze.
• Rozważ użycie probiotyków i prebiotyków, najlepiej po konsultacji ze specjalistą.

Jeśli interesuje Cię tematyka zdrowego odżywiania przeczytaj również artykuł “Dlaczego nie mogę schudnąć?”

Diety wpływające pozytywnie na pracę jelit