Osoby zmagające się z insulinoopornością często postanawiają wykluczyć produkty bogate w skrobię z powodu ich wysokiego indeksu glikemicznego oraz znacznej glikemii poposiłkowej. Co zrobić by produkty te były zdrowsze dla naszego organizmu?
Czym jest skrobia?
Skrobia jest substancją chemiczną, która powstaje w zależności od gatunku w liściach, owocach, nasionach, bulwach korzeniowych, a nawet kłączach roślin podczas procesu fotosyntezy. Zbudowana jest z cząsteczek glukozy połączonych wiązaniem alfa-glikozydowym. W przypadku roślin służy jako forma magazynowania energii.
Proces trawienia skrobi
Zanim skrobia będzie mogła być zaabsorbowana w jelicie cienkim musi najpierw ulec
rozkładowi do glukozy. Trawienie skrobi w przewodzie pokarmowym rozpoczyna się w jamie ustnej podczas procesu żucia. Dzięki działaniu amylazy zawartej ślinie, aktywowanej przez jony chloru i działającej na wiązania a-l,4-glikozydowe
wewnątrz łańcuchów glikozydowych, skrobia jest rozkładana do dekstryn i maltozy.
Po połknięciu pokarmu w żołądku zaczyna oddziaływać kwas solny, który jednocześnie w niewielkim
zakresie sam hydrolizuje (rozrywa wiązania glikozydowe) niektóre węglowodany. Po przejściu treści pokarmowej z
żołądka do jelita cienkiego na nadtrawioną skrobię działa amylaza trzustkowa rozkładająca wiązania a-l,4-glikozydowe od zewnątrz łańcuchów oraz glukoamylaza odczepiająca końcowe cząsteczki glukozy. Dwa inne enzymy: amylo-l,6-glukozydaza i oligo-l,6-glukozydaza odczepiają boczne łańcuchy, działając na wiązania a -1,6-
glikozydowe. Dalszy proces trawienia zachodzi na zewnętrznej powierzchni błony śluzowej
jelit, gdzie działa enzym maltaza. Kończy ona proces trawienia skrobi, rozkładając maltozę na
dwie cząsteczki glukozy. Glukoza jest następnie absorbowana do krwi z udziałem specjalnego przenośnika białkowego.
Produkty spożywcze bogate w skrobię: ziemniaki, makarony, mąki, ryż, kasze, kukurydza, ziarna zbóż.
Skrobia oporna? Co to takiego?
Niewiele osób ma świadomość, iż skrobia dzieli się na 3 odmiany: szybko dostępną, wolno dostępną i oporną. Właśnie ta ostatnia jest określana jako ta, która nie ulega strawieniu w jelicie cienkim, ulega zaś fermentacji w jelicie grubym. Spożywanie skrobi opornej jest więc korzystne dla zdrowia i dostarczanie jej w odpowiedniej ilości ma zbawienny wpływ na jelito grube, poprzez bycie pożywką dla pożytecznych bakterii, zasiedlających właśnie jelito grube.
Informacja ta pojawiła się w świecie nauki już w roku 1937, dzięki polskiemu biochemikowi i technologowi żywności, wykładowcy uniwersyteckiemu – dr Franciszkowi Nowotnemu.
Badania wykazały iż, pewna ilość skrobi zawarta w określonych pokarmach pozostaje niestrawiona. Frakcja ta, zaliczana do błonnika pokarmowego i nazwana skrobią oporną, nie poddaje się działaniu enzymów obecnych w jelicie cienkim, czyli nie ulega rozkładowi do postaci cukrów prostych: maltozy i glukozy. W nienaruszonej lub prawie nienaruszonej postaci skrobia oporna trafia do jelita grubego, gdzie za sprawą flory bakteryjnej zostaje rozłożona.
Co zrobić, żeby produkty bogate w skrobię miały więcej skrobi opornej?
Pokarmy bogate w skrobię najszybciej są trawione tuż po ugotowaniu. Dzięki temu właśnie w tym momencie można przyswoić z nich najwięcej energii (szybki rozkład do glukozy i maltozy). Odpowiada za to proces żelatynizacji skrobi, który występuje w produktach bogatych w skrobię, które zostały poddane obróbce cieplnej. Granule skrobi pod wpływem temperatury i wody powoli pęcznieją, a następnie rozklejają się, dzięki czemu zaczynają być niezwykle przyswajalne dla organizmu. Jednak co ważne, istotna jest temperatura zjedzonego posiłku, bo właśnie tuż po ugotowaniu możemy skorzystać z tak dużej przyswajalności, a co za tym idzie zwiększonej kaloryczności. Dlatego też można wywołać proces odwrotny do powyższego, a mianowicie pod wpływem ochładzania potraw skrobiowych część zawartej w nich skrobi zmienia swoją strukturę na nieprzyswajalną i ponownie staje się skrobią oporną. Dzięki temu, tak zmieniona część skrobi przestaje być przyswajalnym źródłem energii, a spożycie jej dostarcza znacznie mniejszą ilość kalorii. Należy, więc pamiętać, że zastosowanie skrobi opornej w żywieniu ma działanie prozdrowotne oraz wpływa na redukcję kaloryczności produktów skrobiowych. Zaleca się spożywanie ok 20 g skrobi opornej dziennie. Obecnie przyjmujemy jej czterokrotnie mniej.
Inne właściwości skrobi opornej
- Spożycie skrobi opornej przyczynia się do obniżenia poziomu glukozy we krwi, co skutkuje też mniejszym zapotrzebowaniem na insulinę. Jest to istotna informacja dla osób borykających się z insulinoopornością oraz cukrzycą.
- Po tym jak skrobia oporna trafia do jelita grubego podlega fermentacji, dzięki czemu staje się pożywką (prebiotykiem) głównie dla bakterii z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacilus.
- Proces fermentacji skrobi opornej prowadzi również do powstania metanu i wodoru, a także krótko-łańcuchowych kwasów tłuszczowych tj. kwas octowy, propionowy i masłowy. Wzrost ich stężenia powoduje znaczny spadek pH w jelicie grubym, co z kolei skutkuje intensywnym rozwojem korzystnych dla organizmu szczepów bakterii, zwłaszcza Bifidobacterium i Lactobacillus. Sytuacja ta przyczynia się również do większego zahamowania namnażania się drobnoustrojów patogennych, które preferują środowisko zasadowe bądź obojętne.
- Kwasy tłuszczowe, które powstają podczas fermentacji korzystnie wpływają na metabolizm związków lipidowych, przede wszystkim cholesterolu i triglicerydów oraz powodują obniżenie poziomu cholesterolu w wątrobie oraz krwi.
- Dieta obfitująca w skrobię oporną powoduje lepsze przyswajanie magnezu i wapnia z pokarmu. Dzieje się tak dzięki wzrostowi kwasowości treści jelitowej.
Wnioski
Jeśli chcemy zwiększyć spożycie skrobi opornej w naszej diecie i pozyskać zalety, które niesie za sobą włączenie jej do odżywiania, dużo lepszym wyborem jest ugotowanie pokarmów skrobiowych, a następnie ich schłodzenie (np. ryż, ziemniaki, makaron). Należy również pamiętać, iż w przypadku pieczywa lepszym wyborem będzie pieczywo czerstwe niż pieczywo świeże, ponieważ to właśnie podczas procesu czerstwienia powstaje skrobia oporna.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat insulinooporności zajrzyj do ebooka “Świadoma insulinooporność”.
Diety w insulinooporności
-
Produkt w promocjiPakiet diet wiosna/lato w IO (1 miesiąc) + ebookOriginal price was: 240.00zł.75.00złCurrent price is: 75.00zł.
-
Produkt w promocjiPakiet Diet hashimoto, niedoczynność tarczycy, PCOS, IO – 3 tygodnieOriginal price was: 120.00zł.52.00złCurrent price is: 52.00zł.
-
Produkt w promocjiPakiet diet w insulinoopornościOriginal price was: 80.00zł.40.00złCurrent price is: 40.00zł.